عرضه اولیه یا IPO (Initial Public Offering) در بازار سرمایه به فرآیندی اشاره دارد که شرکت ها برای اولین بار سهام خود را به عموم عرضه می کنند و به عنوان یک شرکت عمومی در بازار سهام ثبت می شوند. در این فرآیند، شرکت ها از طریق فروش سهام خود به عموم، منابع مالی جمع آوری می کنند و سهام داران جدیدی به شرکت می پیوندند.
عملیات عرضه اولیه معمولاً به دو صورت انجام می شود:
۱. تضمین شده: در این حالت، بانک ها و موسسات مالی تضمین می کنند که تمام سهام عرضه اولیه خریداری خواهد شد و در نتیجه درآمد وجود دارد.
۲. بدون تضمین: در این حالت، شرکت از ابتدا احتمال دارد که تمام یا بخشی از سهام عرضه شده خریداری نشود.
عرضه اولیه به شرکت ها این امکان را می دهد که منابع مالی جمع آوری کنند و از این طریق برای رشد و توسعه فعالیت های خود استفاده کنند. همچنین، این فرآیند به سهامداران امکان می دهد تا به سهمیه بیشتری از شرکت دسترسی پیدا کنند و از زمانی که شرکت عمومی است، برای خرید و فروش سهام آنها به بازار عمومی دسترسی داشته باشند.
IPO ها معمولاً از طریق بورس اوراق بهادار یا بازارهای مالی دیگر انجام می شوند و به‌عنوان یک رویداد مهم در زنجیره عملکرد شرکت ها در بازار سرمایه محسوب می شوند.
پذیره نویسی در بورس چیست ؟
پذیره نویسی در بازار سرمایه به فرآیند عرضه عمومی اولیه (IPO) ارتباط دارد. در این فرآیند، شرکت ها که تصمیم به عرضه عمومی سهام خود دارند، نیاز به تضمین و خرید تمام یا بخشی از سهام خود دارند. پذیره نویسان این نقش را برعهده می گیرند.
پذیره نویسان معمولاً بانک ها یا موسسات مالی هستند که با توجه به تحلیل های مالی و بازار، تعهد به خرید سهام شرکت در این فرآیند را به عهده می گیرند. آنها به طور معمول هزینه تضمین می پردازند و به شرکت در جمع آوری منابع مالی از طریق فروش سهام کمک می کنند.
پذیره نویسی تضمین شده و بدون تضمین دو روش اصلی برای انجام پذیره نویسی است. در حالت تضمین شده، پذیره نویسان تضمین می کنند که تمام سهام عرضه اولیه را خریداری خواهند کرد، در حالی که در حالت بدون تضمین، پذیره نویسان تعهد به خرید تمام سهام را ندارند و این موضوع به خواست شرایط بازار و عوامل دیگر مربوط است.
پذیره نویسی نقش مهمی در فرآیند عرضه عمومی اولیه دارد و به شرکت ها کمک می کند تا به منابع مالی مورد نیاز برای توسعه کسب و کار خود دست یابند.
نقش شرکت تامین سرمایه در پذیره نویسی
شرکت های تامین سرمایه نقش مهمی در پذیره‌رنویسی دارند. این شرکتر‌ها به شرکت هایی که تصمیم به انجام عملیات عرضه عمومی اولیه (IPO) دارند، کمک می کنند تا سرمایه لازم برای این عملیات را تأمین کرده و فرآیند عرضه سهام را برگزار کنند.
نقش های شرکت های تامین سرمایه در پذیره نویسی عبارتند از:
ارائه مشاوره های مالی: این شرکت ها به شرکت های عرضه کننده سهام در مورد موارد مختلفی همچون ارزش گذاری، قیمت گذاری سهام و راهکارهای مالی مشاوره ارائه می دهند.
ارائه خدمات تضمین: شرکت های تامین سرمایه ممکن است به عنوان پذیرنده تضمین در عرضه عمومی اولیه عمل کنند و تعهد به خرید تمام یا بخشی از سهام عرضه شده را به عهده بگیرند.
برگزاری و اجرای فرآیند عرضه عمومی: این شرکت ها وظیفه برگزاری و اجرای فرآیند عرضه عمومی را بر عهده دارند، از جمله تدارک مستندات، تعیین شرایط عرضه، تعیین قیمت سهام و جذب سرمایه.
بازاریابی و فروش: شرکت های تامین سرمایه ممکن است به بازاریابی و فروش سهام در زمان عرضه عمومی کمک کنند تا سهامداران جدید جذب شوند.
به طور کلی، شرکت های تامین سرمایه نقش اساسی در فرآیند پذیره نویسی دارند و به شرکت هایی که می خواهند عرضه عمومی اولیه انجام دهند، کمک می کنند تا از منابع مالی لازم برخوردار شوند و فرآیند عرضه سهام را با موفقیت انجام دهند.
تفاوت پذیره نویسی با عرضه اولیه در بورس چیست؟
پذیره نویسی و عرضه عمومی اولیه (IPO) دو فرآیند مختلف در بازار سرمایه هستند. در ادامه به تفاوت هایی که بین این دو مفاهیم وجود دارد پرداخته می شود:
- مفهوم:
- پذیره نویسی: در پذیره نویسی، بانک ها و مؤسسات مالی تعهد می کنند که سهام یا اوراق قرضه عرضه شده را خریداری خواهند کرد.
- عرضه عمومی اولیه: در IPO، یک شرکت برای اولین بار سهام خود را به عموم عرضه می کند و در نتیجه به عنوان یک شرکت عمومی در بازار سرمایه ثبت می‌شود.
- نوع معامله:
- پذیره نویسی معمولاً به صورت تضمین شده و بدون تضمین انجام می شود. در تضمین شده، پذیره نویسان تضمین می کنند که تمام سهام را خریداری خواهند کرد، در حالی که در بدون تضمین، این تضمین وجود ندارد.
- در عرضه اولیه، سهام یا اوراق قرضه به صورت عمومی برای خرید عرضه می شوند و همه افراد علاقه مند می توانند در این فرآیند شرکت کنند.
- هدف:
- هدف اصلی پذیره نویسی به دست آوردن تعهدات مالی از طریق فروش سهام یا اوراق قرضه به پذیره نویسان است.
- هدف اصلی عرضه عمومی اولیه به دست آوردن منابع مالی برای شرکت و افزایش سرمایه گذاران عمومی در آن است.
بنابراین، پذیره نویسی و عرضه عمومی اولیه دو فرآیند متفاوت هستند که هر کدام وظایف و اهداف خود را دارند و در بازار سرمایه نقش مهمی ایفا می کنند.
کارهای لازم پس اتمام پذیره نویسی
پس از اتمام پذیره نویسی در یک عملیات عرضه عمومی اولیه (IPO) یا فرآیند عرضه سهام دیگر، تعدادی از کارهای لازم عبارتند از:
- تعیین قیمت نهایی: بر اساس مقدار تقاضا و پیش خرید ها، قیمت نهایی سهام تعیین می شود. این قیمت معمولاً در یک محدوده قرار می گیرد که پذیره نویسان می پذیرند آن را پرداخت کنند.
- تکمیل مستندات: تکمیل کردن مستندات مربوط به انجام معامله، از جمله قرارداد ها، مجوزهای قانونی و سایر اسناد مرتبط با اصطلاحات قراردادی.
- انجام تراکنش: انجام تراکنش و انتقال سهام و پرداخت وجه معاملات بین پذیره نویس و شرکت یا دیگر نهاد های مربوطه.
- اعلام نتایج و صدور سهام: پس از اتمام مراحل پذیره نویسی، نتایج نهایی اعلام و سهام به پذیره نویسان ارائه می شود.
- ثبت سهام: به منظور رسمیت دادن مالکیت سهام، ثبت سهام در نمایندگی های ثبت نامی مربوطه انجام می شود.
- اطلاع رسانی به عموم: شرکت باید اطلاعات مربوط به نتایج پذیره نویسی و عرضه سهام را به عموم اعلام کند.
این مراحل به تنهایی یا به صورت ترکیبی، بسته به نوع معامله و شرایط خاص می تواند پس از پذیره نویسی انجام شود.
آیا در پذیره نویسی شرکت کنیم؟
شرکت در پذیره نویسی یک فرآیند سرمایه گذاری است که در آن شما به تعهد خرید سهام یا دارایی های مالی اعلام می کنید. این فرآیند معمولاً به منظور حمایت از یک شرکت در زمینه تأمین سرمایه یا همکاری با آن برای تأمین منافع مشترک صورت می گیرد.
قبل از شرکت در پذیره نویسی به چند نکته توجه کنید:
ارزیابی دقیق: باید شرکتی که در حال پذیره نویسی است و همچنین شرایط بازار و وضعیت مالی آن را دقیقاً ارزیابی کنید.
ریسک‌ها و مزایا: باید مزایا و ریسک های مرتبط با پذیره نویسی را به دقت مورد بررسی قرار دهید و تصمیم خود را بر اساس این اطلاعات بگیرید.
مشورت با مشاوران مالی: مشاوره با مشاوران مالی و حقوقی مستقل می تواند کمک کننده باشد تا تصمیم منطقی تری گرفته شود.
همچنین، ممکن است نیاز به داشتن یک حساب سرمایه گذاری یا حساب بانکی خاص برای شرکت در پذیره نویسی داشته باشید. قبل از اقدام، بهتر است با مشاوران مالی یا وکلای متخصص مشورت کنید و از بررسی دقیق وضعیت شرکت و مخاطرات و فرصت های مرتبط بهره ببرید.
انواع عرضه اولیه ها
عرضه اولیه یک فرآیند است که شرکت ها از آن برای فروش سهام خود به عموم استفاده می کنند. این فرآیند می تواند به چند روش مختلف صورت بگیرد، اینجا چند نوع از آن را بررسی می کنیم:
IPO (Initial Public Offering): در این نوع از عرضه اولیه، یک شرکت برای اولین بار سهام خود را به عموم عرضه می کند و از آن به عنوان یک شرکت عمومی ثبت شده در بازار سرمایه یاد می شود.
Private Placement: در این نوع عرضه اولیه، سهام یا اوراق قرضه بین یک تعداد محدودی از سرمایه گذاران انتخاب شده، به طور خصوصی عرضه می شوند، به جای اینکه به عموم عرضه شوند.
Direct Public Offering (DPO): در این حالت، شرکت ها بدون استفاده از بانک ها یا موسسات مالی برای عرضه سهام به عموم به عمل می آورند.
Crowdfunding: در این مدل، شرکت ها سرمایه گذاری را از طریق جمع آوری سرمایه از یک تعداد زیادی از افراد علاقه مند دریافت می کنند، معمولاً از طریق پلتفرم های آنلاین.
هرکدام از این روش ها و نوع عرضه اولیه ها ویژگی ها و مزایا و معایب خاص خود را دارند. انتخاب نوع مناسب باید با توجه به وضعیت شرکت و بازار و شرایط مالی انجام شود.
مدت زمان بازگشایی سهم پس از پذیره نویسی
زمانی که سهم ها پس از پذیره نویسی و عرضه عمومی اولیه (IPO) در بازار سرمایه قابل معامله می شوند، می تواند متغیر باشد. عواملی نظیر نوع شرکت، شرایط بازار، مقررات مربوطه و سایر عوامل می توانند بر زمان بازگشایی سهم ها تأثیر بگذارند. به طور معمول، پس از عرضه عمومی اولیه، سهم ها معمولا در یک یا دو روز کاری بعد از تاریخ عرضه به معامله گذاران عرضه می شوند. اما بیشترین تأخیر ممکن است به دلیل فرآیند های مربوط به ثبت و تسویه معاملات، وابسته به شرایط خاص بازار باشد. همچنین، برخی شرکت ها ممکن است پس از عرضه محدودیت هایی را برای فروش سهم ها تعیین کنند و این موضوع ممکن است به تأخیر در بازگشایی سهم ها منجر شود.
مزایا و معایب عرضه اولیه
مزایا و معایب عرضه اولیه (IPO) یا عرضه سهام عمومی اولیه (Initial Public Offering) به شرح زیر است:
مزایا:
تأمین سرمایه: شرکت از طریق عرضه اولیه امکان تأمین سرمایه مورد نیاز برای رشد، گسترش و سرمایه گذاری های آتی خود را فراهم می کند.
افزایش شناخت پذیری: با تبدیل شرکت به یک شرکت عمومی و ورود به بازار سرمایه، شرکت به شناخت پذیری بیشتری در میان سرمایه گذاران و عموم مردم دست پیدا می کند.
امکان تبدیل دارایی به نقدینگی: شرکت ها و سرمایه گذاران امکان دسترسی به دارایی های نقدینگی حاصل از فروش سهام را دارند.
معایب:
افشای اطلاعات: شرکت ها ممکن است نیاز به افشای اطلاعات حساس و مهم داشته باشند که ممکن است برای رقبا و حریفان قابل دسترسی باشد.
طرح سرمایه گذاری های ریسکی: با تبدیل شدن به یک شرکت عمومی، شرکت ها ممکن است مجبور به انجام سرمایه گذاری هایی که از نظر مدیریت سودی ندارند، باشند.
افزایش رقابت: با ورود به بازار سرمایه، شرکت با رقبا یا مشکلات و محدودیت های نوظهوری روبه رو می شود.
این تنها یک بخش از مزایا و معایب عرضه اولیه است و باید با دقت بیشتری مورد بررسی قرار گیرد.
پذیره نویسان چه ویژگی هایی دارند؟
پذیره نویسان یا سرمایه گذارانی که در یک عرضه اولیه شرکت می کنند، ممکن است ویژگی ها و اهداف مختلفی داشته باشند. اما برخی از ویژگی های معمولی و مورد انتظار پذیره نویسان عبارتند از:
توانایی مالی: پذیره نویسان باید توانایی مالی لازم برای خرید سهام یا دارایی های ارزشمند دیگر را داشته باشند.
اندازه سرمایه گذاری: ممکن است شرکت ها حداقل و حداکثر اندازه سرمایه گذاری را در یک عرضه اولیه معین کنند.
ریسک پذیری: پذیره نویسان باید آمادگی برای پذیرش ریسک مرتبط با سرمایه گذاری در یک عرضه اولیه را داشته باشند.
هدف سرمایه گذاری: برخی پذیره نویسان به دنبال سرمایه گذاری بلندمدت در یک شرکت هستند، در حالی که دیگران به تجارت سریع تر به منظور کسب سود سریع علاقه دارند.
دانش و تجربه: تا حدی اطلاعات و دانش در زمینه سرمایه گذاری و بازار سرمایه نیز می تواند برای یک پذیره نویس اهمیت داشته باشد.
این تنها چند مورد از ویژگی هایی است که پذیره نویسان ممکن است داشته باشند. هر پذیره نویس به دلایل و اهداف خاصی در یک عرضه اولیه شرکت می کند.
ریسک پذیره نویسی
ریسک پذیره نویسی به معنای پذیرش مخاطرات مرتبط با سرمایه گذاری، به ویژه در اموری همچون عرضه اولیه سهام است. برخی از اجزا و ویژگی های ریسک پذیره نویسی شامل موارد زیر است:
ناپایداری: قیمت سهم ها پس از عرضه اولیه ممکن است ناپایدار باشد و به تغییرات بازار و شرایط اقتصادی و مالی وابسته باشد.
عدم موفقیت: عرضه اولیه یک شرکت ممکن است عملکرد مورد انتظار را نداشته باشد و سرمایه گذاران ریسک ازدست دادن سرمایه را بپذیرند.
نوسانات بازار: بازار سرمایه تحت تأثیر نوسانات و تغییرات پیوسته قرار دارد که می تواند به عواید سرمایه گذاری تأثیر بگذارد.
ریسک سیستمی: برخی از ریسک ها می توانند برای تمام بازار سرمایه و سرمایه گذاران مشترک باشند، به عنوان مثال ریسک های مرتبط با تغییرات اقتصادی و سیاسی.
همچنین، ریسک پذیره نویسی به میزان تأثیر پذیری از ریسک های مختلف خطرناک نیز وابسته است. برای مثال، برخی از سرمایه گذاران ممکن است برای کسب سود بالاتر، تمایل بیشتری به پذیرش ریسک های بیشتر داشته باشند.
