شاخص CPI چیست؟

شاخص CPI چیست؟

یکی از معیار های گزارش شاخص تورم CPI می باشد که مخفف کلمه Consumer Price Index بوده و تغییرات قیمت پرداختی مصرف ‌کنندگان را به ‌صورت ماهانه نشان می‌ دهد. شاخص قیمت مصرف کننده یک شاخص اقتصادی پرکاربرد است که به طور گسترده استفاده می ‌شود و CPI به طور گسترده توسط اقتصاد دانان، سیاست گذاران و سرمایه گذاران برای سنجش سلامت یک اقتصاد و تصمیم گیری آگاهانه استفاده می شود.

این شاخص اجناس و خدمات را به هشت گروه اصلی تقسیم می کند :

غذا و نوشیدنی‌ها / مسکن / پوشاک / حمل و نقل / مراقبت پزشکی /  تفریح و سرگرمی / آموزش / ارتباطات دیگر اجناس و خدمات

برای محاسبه CPI باید از این فرمول استفاده کنید:

‌هزینه در سال پایه (مبنا) / 100  * هزینه در سال جاری CPI  =

سیستم وزن دهی مورد استفاده در محاسبه CPI بر اساس نظرسنجی مخارج مصرف کننده است. این بررسی ها به صورت دوره ای توسط آژانس های آمار ملی برای جمع آوری داده ها در مورد الگوی هزینه خانوارها انجام می شود. اوزان تخصیص یافته به هر اقلام در سبد بر اساس درصد کل مخارج خانوار است که به آن کالا اختصاص می یابد.

ردیابی قیمت اقلام در سبد در طول زمان شامل جمع آوری داده ها در مورد قیمت این اقلام از منابع مختلف مانند خرده فروشان، ارائه دهندگان خدمات و سازمان های دولتی است. سپس قیمت ها وزن شده و برای محاسبه CPI برای یک دوره خاص ترکیب می شوند.

رابطه CPI و تورم

نرخ تورم همان درصد افزایش قیمت ‌ها است و با CPI رابطه مستقیم دارد . خوانش 100 از CPI به معنی تورم صفر است و هرچه نرخ CPI بالا تر باشد به معنی تورم بیشتر است.

افزایش CPI نشان دهنده کاهش قدرت خرید و کاهش CPI نشانگر افزایش قدرت خرید است. وقتی CPI افزایش یابد، بانک مرکزی ممکن است رای به افزایش نرخ بهره دهد تا تورم را ثابت نگه دارد و افزایش نرخ بهره برای ارز آن کشور مثبت محسوب میشود.

وقتی CPI کاهش یابد، که نشان از کند شدن رشد آن اقتصاد دارد و در این اقتصاد مردم تمایل به سپرده گذاری دارند و کمتر تمایل به خرید کالا دارند و بانک مرکزی ممکن است جهت تحریک بازار و جلوگیری از رکود، رای به کاهش نرخ بهره بدهد که برای ارز رایج آن کشور منفی تلقی می شود زیرا سرمایه گذاران تمایل به خروج از سرمایه گذاریشان خواهند داشت.

علاوه بر اندازه گیری تورم،CPI  برای تنظیم متغییرهای اقتصادی برای تورم استفاده می شود. برای مثال، دستمزدها، مالیات‌ ها و نرخ ‌های بهره اغلب با استفاده از CPI تنظیم می‌ شوند تا ارزش واقعی خود را در طول زمان حفظ کنند.

وقتی دستمزد ها با استفاده از CPI برای تورم تنظیم می‌شوند، کارگران می ‌توانند حتی با افزایش قیمت ‌ها ، قدرت خرید خود را حفظ کنند. به طور مشابه، هنگامی که نرخ های بهره برای تورم تعدیل می شود، می تواند با حفظ ارزش واقعی پس انداز و سرمایه گذاری ، به جلوگیری از بی ثباتی اقتصادی کمک کند.

معامله ‌گران باید هنگام استفاده از داده های CPI انتظارات بازار را در خصوص تورم در نظر داشته باشند تا در صورت برآورده شدن این انتظارات یا عدم برآورده شدن آنها در نظر داشته باشند که برای ارز چه اتفاقی ممکن است رخ دهد.

انواع CPI

در بازار فارکس دو نسخه از CPI داریم :

Core CPI ( شاخص بهای مصرف کننده خالص ) / Headline Inflation or CPI (تورم کل)

در شاخص Core CPI قیمت مواد غذایی و انرژی لحاظ  نمی شود . قیمت‌های مواد غذایی و انرژی حدود یک چهارم CPI را تشکیل می‌دهند ، اما این قیمت ‌ها بسیار نوسان دارند و روند اصلی را مخدوش می‌ کنند. در نظر نگرفتن قیمت مواد غذایی و انرژی می تواند دید دقیق تری از وضعیت تورمی به دست دهد بنابر این Core CPI از CPI با اهمیت تر است و بازار نسبت به آن واکنش بیشتری نشان می دهد.

تأثیر CPI بر دنیای رمز‌ ارز

با بالا رفتن CPI تورم بیشتر شده و تمایل سرمایه گذاران به سرمایه‌ گذاری در بازار رمز‌ بیشتر می شود. وقتی که تورم در بازار افزایش پیدا می کند ، بیت‌ کوین و سایر رمز‌ ارزها به ‌دلیل هجوم افراد به‌ منظور حفظ ارزش ارزهای فیات خود رشد خواهند‌ کرد. بانک مرکزی آمریکا (FED) با نگاه به شاخص CPI‌ با هدف کنترل تورم و حفظ ارزش دلار ، سیاست‌ های انقباضی ازقبیل افزایش نرخ بهره یا کاهش ترازنامه (Balance Sheets) یا دیگر روش‌ها را در پیش می ‌گیرد که در‌نهایت، باعث افزایش شاخص دلار می ‌شود.

مالکان از پیش بینی CPI برای تعیین افزایش اجاره بها در قراردادها استفاده می کنند. افزایش CPI می تواند قیمت اوراق قرضه را نیز کاهش دهد. سرمایه گذاران برای جبران کاهش ارزش، بازدهی بالاتری را در این سرمایه گذاری ها طلب می کنند. این تقاضاهای بازدهی می‌ تواند نرخ بهره را افزایش دهد، که پس از آن، هزینه ‌های کسب ‌وکارهایی را که برای توسعه وام قرض می‌کنند، افزایش می ‌دهد.

کاربرد های CPI

اطلاع رسانی سیاستگذاری اقتصادی

CPI توسط سیاست گذاران برای اطلاع رسانی تصمیمات در مورد نرخ بهره، مالیات و سایر سیاست های اقتصادی استفاده می شود. با ردیابی تغییرات در CPI، سیاست گذاران می توانند تصمیمات آگاهانه ای در مورد نحوه مدیریت اقتصاد بگیرند.

شناسایی فرصت ها و ریسک های سرمایه گذاری

سرمایه گذاران از CPI برای شناسایی فرصت ها و ریسک های بالقوه در صنایع مختلف استفاده می کنند. به عنوان مثال، صنایعی که به شدت به تغییرات CPI حساس هستند، مانند مراقبت های بهداشتی و مسکن، بسته به جهت تورم ممکن است فرصت ها یا خطراتی را ارائه دهند.

تصمیم گیری در مورد قیمت گذاری و استراتژی کسب و کار

کسب و کارها از CPI برای کمک به تصمیم گیری در مورد قیمت گذاری و تنظیم استراتژی های تجاری خود در پاسخ به تغییرات اقتصاد استفاده می کنند. به عنوان مثال، اگر CPI به سرعت در حال افزایش باشد، ممکن است کسب و کارها برای حفظ سودآوری نیاز به افزایش قیمت داشته باشند.

درک تأثیر تورم بر قدرت خرید

مصرف کنندگان از CPI برای درک اینکه چگونه تورم بر قدرت خرید آنها تأثیر می گذارد استفاده می کنند. با ردیابی تغییرات در CPI، مصرف کنندگان می توانند تصمیمات آگاهانه ای در مورد مدیریت امور مالی بگیرند.

CPI ممکن است تاثیر پیشرفت های تکنولوژیکی یا تغییرات کیفیت را به درستی دریافت نکند.

CPIفقط تغییرات در قیمت کالاها و خدمات را اندازه‌ گیری می ‌کند و ممکن است تأثیر پیشرفت ‌های تکنولوژیکی یا تغییرات کیفیت را به دقت نشان ندهد. به عنوان مثال، اگر قیمت یک کامپیوتر ثابت بماند، اما قدرت پردازش کامپیوتر دو برابر شود، ممکن است CPI به درستی منعکس کننده ارزش افزایش یافته کامپیوتر نباشد.

کلام آخر

CPI  کاربردهای گسترده ای دارد، از جمله اطلاع رسانی در سیاست گذاری اقتصادی، شناسایی فرصت ها و ریسک های سرمایه گذاری، و کمک به کسب و کارها در تصمیم گیری های قیمت گذاری و استراتژی تجاری. با این حال، CPI  همچنین دارای محدودیت‌هایی است ؛ مانند پتانسیل آن برای عدم انعکاس شرایط یا ترجیحات فردی، و عدم ثبت دقیق تأثیر پیشرفت‌ های تکنولوژیکی یا تغییرات کیفیت.

به طور کلی، CPI ابزار ارزشمندی برای درک اقتصاد و تصمیم گیری آگاهانه است. با آگاه ماندن، می‌توانیم روند های اقتصادی را که همه ما را تحت تأثیر قرار می ‌دهند را بهتر درک کنیم و تصمیمات آگاهانه ‌تری برای مدیریت ثروت در زندگی شخصی و حرفه ‌ای خود بگیریم.